{ARGIEF}

11 November 2012 ~ Vier en twintigste Sondag in Koninkrykstyd ~ 1 Konings 17:8-16

God seën die oop-hand weduwees en bevestig hul menswaardigheid

Die teksgedeelte vir Sondag fokus op die hoop wat oophand-geringstes vir ander gee en self God se seën, deernis en barmhartigheid ervaar.

Menswaardigheid
Ons was pasgetroud: ‘n Jong weduwee van die tuisland (ou Suid-Afrika) het eenkeer per week ons wasgoed gestryk en ander huishoudelike takies gedoen. Met ‘n groot glimlag bring sy eendag ‘n geskenk vir ons. Dit was toegedraai in gekreukelde tweedehandse geskenkpapier. Die geskenk was ‘n gebruikte skoongewaste toiletoortrekstel en ‘n voetmatjie. Sy het nie in haar huisie lopende water en ‘n spoeltoilet gehad nie, maar wou graag in haar eenvoud met meer bevoorregtes haar “rykdom” deel. God, so glo ek, het haar oophand geseën, en deur haar gesindheid die skat van mede-menslikheid en -waardigheid gegee.

God werk deur mense en seën die geringstes – veral diegene wat onvoorwaardelik self hul laaste gee. Jesus se preek op die berg herinner my aan die gelukkiges wat elke dag uit God se hand leef en regtig vir ander mense omgee. God sal aan diegene wys hoeveel Hy/Sy vir hulle omgee (uit Mat 5, Die Boodskap).

Weduwee opgegrawe
Dit is koninkrykstyd en die teksdeel uit die boek Konings is waarskynlik nie toevallig nie. Dit is toepaslik. God is by mense se stories betrokke. Maar hoe betroubaar is die stories in die Bybel?  

Argeologiese ontdekkings wat pas in Jerusalem bekend gemaak is, werp nuwe lig op die fel gedebatteerde vraag oor hoe betroubaar die Bybel as historiese bron is, skryf Leopold Scholtz.

In die Israeliese argeologie is daar, oorvereenvoudig, twee skole, bekend as die minimaliste en die maksimaliste. Die meeste argeoloë bevind hulle êrens tussen die twee uiterste pole, maar neig tog in die een rigting of die ander.
Die minimaliste – mense soos die Deen, Thomas Thompson, of die Israeli, Israel Finkelstein – meen die Bybel is óf onwaar, óf grotendeels onwaar. Andersyds het die absolute maksimaliste soos wyle Yigal Yadin en William Albright, wat meen die Bybel is 100% waar, plek gemaak vir ander wat sê die Bybel is grotendeels waar, mense soos onder andere William Dever en Eilat Mazar.

Mazar maak daarop aanspraak dat sy die oorblyfsels van koning Dawid se paleis in Jerusalem ontdek het, en sê reguit sy werk met die Bybel in die een hand en ’n graaf in die ander. Nie omdat sy die Bybel religieus benader nie, maar as Homeros as bron kan dien by die opgrawing van Troje, waarom kan die Bybel nie dieselfde rol in Jerusalem vervul nie?
Die debat tussen die twee rigtings sal ongetwyfeld nog lank en heftig gevoer word. Maar onlangs het die argeoloog prof. Yosef Garfinkel, van die Hebreeuse Universiteit in Jerusalem, ’n perskonferensie gehou waarin hy nuwe ontdekkings bespreek het wat ’n opskudding veroorsaak het.

Garfinkel het in 2008 begin grawe by Khirbet Qeiyafa, sowat 30 km suidwes van Jerusalem. Dit was duidelik ’n militêre vesting wat nie langer as sowat 30 jaar bewoon is nie.

Garfinkel het die vesting op grond van die koolstofdatering van olyfpitte wat daar gevind is, op omstreeks 1 000 v.C. gedateer. Dit is dus bewoon in die tyd van koning Dawid (wie se bestaan trouens deur sommige minimaliste ontken word).

Aangesien die poort van die vestingmuur in die rigting van Jerusalem geleë is, lei hy af dit was ’n Israelitiese grensvesting wat teen die bedreiging van die Filistyne daar gebou is.

In 2008 is ’n potskerf gevind, en twee jaar later is vasgestel dit bevat ’n inskripsie in ’n soort ink. Die onduidelike skrif is vroeg-Kanaänities, ’n skrif wat later deur die Israeliete oorgeneem en verder ontwikkel is, maar die taal is duidelik vroeg-Hebreeus.

Daar word nog oor die teks gedebatteer, maar daar is konsensus dat dit na ’n “koning” verwys, plus ’n opdrag om geen maatskaplike onreg te pleeg nie.

Enersyds dui dit daarop dat die wortels van die Ou Testament se maatskaplike etos – om die “weduwee en die wees” teen willekeur te beskerm – baie ver teruggaan. Maar, belangriker, die verwysing na ’n “koning” dui daarop dat daar destyds wel deeglik ’n sentraal-geleide koninkryk was – iets wat deur die bestaan van die vesting bevestig word.
http://bibleforums.org/showthread.php/2390 1-Nuwe-argeologiese-ontdekkings-by-Jerusalem.

Jesus gister en vandag

In Markus 12:38–44 lees ons van twee geleenthede waar Jesus oor weduwees gepraat het.

  • In vers 40 gebruik Hy die weduwees as voorbeelde van arm of magtelose mense wat uitgelewer is aan die magsmisbruik van die skrifgeleerdes met hulle swierige klere. Jesus veroordeel hulle optrede teenoor die arm weduwees.
  • In vers 43 plaas Jesus ‘n weduwee in die sentrum van sy dissipelskool. Die dissipels moet by haar kom leer. Jesus plaas nie net die arm weduwee (wat deur die skrifgeleerdes veronreg is) voor sy dissipels as voorbeeld nie – Hy herstel haar menswaardigheid. Sy is nie iemand om op neer te kyk nie. Die dissipels moet na haar opkyk soos wat dit God se mense betaam om na senior persone op te kyk.

In die tyd wat Markus skryf, was die weduwees dié voorbeeld van mense wat in armoede verval het. As gevolg van kulturele en sosio-ekonomiese omstandighede kon hulle bitter min aan hulle eie lot doen. As die familiestruktuur hulle nie opgevang het nie, was hulle van gunste en gawes afhanklik. Daarom kon dit so maklik gebeur dat hulle misken, veronreg en selfs verder verarm is.

In ons tyd en land het MIV en vigs tot gevolg dat weduwees en wese dikwels nie deur familiestrukture en die staat se welsyns-dienste opgevang word nie – daar is net te veel van hulle! Vir hulle word dit ‘n daaglikse oorlewingstryd.
Die stigma wat ons gemeenskap aan MIV en vigs gee, het verder tot gevolg dat mense wat siek word en wat bekend word as vigslyers, so maklik deur ander misken en verwerp word. Vir baie is hierdie verwerping selfs erger as die terminale siekte self.

Tog is dit juis hulle by wie ons dikwels kan leer. Ons kan begin deur hulle menswaardigheid te ontdek. http://www.cabsa.org.za/content/weduwees

Geen preekriglyn in Argief

Seisoen van Luister

1 Konings 17:8-16 – 24ste Sondag in Koninkrykstyd – 11 November 2012

1Konings17 8-16In Familietyd kan gewerk met word met die Louis L’Amour storie van Desert Pete, wie se waterpomp in die onherbergsame Armargosa-woestyn eers deur die begraafde bottel water gevoer moes word, voor dorstige reisigers self water kon drink of water vir hulle eie waterbottels kon kry. Jy moes dit net glo! Met die verhaal van Danny Simpson wat ‘n bank beroof het met ‘n handwapen wat baie meer werd was as die geld wat hy gebuit het, word die drie verhale van 1 Konings 17 op die tafel gesit, wat ons wil oortuig dat ons in God alles het wat ons nodig het om van te lewe. Daarom het ons ook nooit te min om te gee nie. Wat ons moet gee, het ons klaar in ons hande. Ons beskik oor wat ons nodig het om vir God bruikbaar te wees. Daarom kan ons dit altyd waag met God.

1 Konings 17:8-16.ppt 758 KB Nov 05, 2012 10:05 Download
1 Konings 17:8-16.pptx 624.79 KB Nov 05, 2012 10:04 Download
1 Konings 17:8-16.doc 96 KB Nov 05, 2012 10:03 Download