{ARGIEF}

Sondag 25 Januarie 2009

Inleidend

Eddie Orsmond skryf in sy werklik uitstekende preekstudie oor Jona 3:1-5, “Die fokus van Epifanie op God se verskyning in ons wêreld en die lig wat God in die donker van ons bestaan bring, daag die prediker uit om gestaltes hiervan in ons teks te ontbloot.”

 

Mense het nog altyd gewonder oor donker en lig. Hoe versoen ons lig en donker met mekaar? Hoe versoen ons God en die kwade met mekaar? Straf God?

 

In die geval van die verhaal van Jona lyk dit asof God wil afdreig deur die belofte van komende oordeel. Die gaping tussen ons wêreld en dié van Jona blyk dalk net té groot te wees. In vandag se tyd, waar almal ten alle koste polities korrek moet dink en leef, word die antieke tekste dikwels ‘n verleentheid. Tóg is die skoonheid en trefkrag van die Bybel juis daarin geleë dat dit nie die grille en giere van ons tyd slaafs navolg nie. Om die waarheid te sê, die andersheid van die Bybel en die komplekse web van tekste en hulle wêrelde kom juis na ons toe as Bevrydende Waarheid.

 

In hierdie ruimte wat Communitas geskep het, kan mens darem maar lekker speel! Waar Eddie se studie baie goeie teologiese perspektiewe genereer, wil ek nou so ‘n bietjie by die kunstenaars gaan kuier. Mens sê die onsêbare mos baie keer raak met die hulp van die kreatiewe gryptaal van die kreatiewes onder ons!

Binne hierdie speelse ruimte kies ek nou om my bydrae te fokus op die vraag of daar nog iets soos God se oordeel vir christengelowiges vandag is. Of is dit ‘n agtergehaalde en outydse, selfs bloot Ou-Testamentiese geraamte in ons Bybelse kas? Hier is my invalshoek dan nou:

Die waarheid: Lig én Donker – om die skerpioen se rug te streel

Wat beteken God se oordeel? As jongmens het dit vir my te dikwels gelyk asof gelowiges op ‘n soort masochistiese manier genot geput het uit oordeelsprediking. Miskien was dit maar omdat ek tot ‘n ander generasie behoort het, maar hierdie soort verstaan van God het my heeltemal afgesit. Maar hoe moet ek God se oordeel dan verstaan?

En toe dink ek aan ‘n toneel uit Etienne van Heerden se roman, Die swye van Mario Salviati.

Jonty wil hê Ingi moet ‘n ou verlate huis besoek wat aan sy voorgeslagte behoort het. Die mense sê dat ‘n mens die voorgeslagte se skaduwees nog daar kan sien rondbeweeg. Ingi is bang om te gaan.

“En nou?” Hy steek vas, want hy was al op pad na sy voordeur om die sleutel binne te gaan haal.

“Ek…ek…” stamel Ingi.

“Ja?” vra hy met opgetrekte skouers.

“Ek is nie goed met skaduwees nie.”

“Jy is ‘n skilder. Jy sal moet gaan kyk. Want as jy nie met skaduwees kan werk nie, kan jy ook nie met lig werk nie.”

Toe besef ek: Dít is wat dit beteken om te staan onder die oordeel van God. Om onder God se oordeel te staan beteken om na ‘n plek gebring te word waar ‘n mens met die waarheid van jou lewe gekonfronteer word. Om onder God se oordeel te staan, is om te gaan waar jy nog nooit was nie. Dit is om die huis van skadu’s van jou eie lewe binne te gaan… Dit is om die moed te hê om die skadu’s van jou eie lewe te konfronteer.

“Jy is ‘n skilder. Jy sal moet gaan kyk. Want as jy nie met skaduwees kan werk nie, kan jy ook nie met lig werk nie.”

Dit beteken dat God se oordeel vloei vanuit dieselfde bron as dié waaruit al sy ander Goddelike eienskappe vloei: Liefde, hoop, genade, vergifnis, en veral genesing. Om jou eie skaduwees raak te sien moet jy in die lig staan – God se lig. Op ‘n manier hoort lig en skaduwees saam. En dit is waar die waarheid van jou lewe gebeur. Almal skram maar weg van die waarheid van hulle lewens. Want die waarheid maak soms seer. Baie mense ontvlug. Ag, daar is soveel metodes: Drank, dwelms, ‘n geheime verhouding, my werk. Alles pogings om die skaduwees van my lewe te omseil.

Op negentienjarige leeftyd skryf Dylan Thomas die volgende in ‘n brief in 1933 aan ‘n vriend,

“Now I am telling you to delve deep, deep into yourself until you find your soul, and until you know yourself. The true search for the soul lies so far within the last circle of introspection that it is out of it. You will, of course, have to revolve on every circle first. But until you reach that little red hot core, you are not alive. The number of dead men who walk, breath, and talk is amazing.”

Dylan Thomas sê mense wat bang is vir hulle skaduwees is wandelende dooies. As jy ophou foute maak, as jy ophou pyn voel … is jy dood. “The number of dead men who walk, breath, and talk is amazing.”

In dié sin is om onder die oordeel van God te kom staan, om te lewe. Om jouself opnuut en kragdadig daaraan oor te gee deur te sê: Ek wil lewe! in God se lig… al beteken dit dat ek my skaduwees teen die mure sien.

Om onder God se oordeel te staan beteken om eerder jou skaduwees te konfronteer as om ‘n vinnige ompad te vind. Dit beteken jy kies om te lewe met pyn en seerkry… eerder as om daarsonder te wees en te ontdek – iets in my het al lankal gesterf.

Om te ervaar hoedat God aan my lewe skuur en skaaf is om te sê: Die lewe kan maar skop; ek skop terug!

Jy sien, uiteindelik is dit om te stry teen die dood self. En niemand sê dit beter nie as Dylan Thomas in sy gedig, Do not go gentle into that good night. Dié gedig skryf hy aan sy pa wanneer sy pa op sy sterfbed lê.

 

Do not gentle into that good night,

Old age should burn and rave at close of day;

Rage, rage against the dying of the light.

Though wise men at their end know dark is right,

Because their words had forked no lightning they

Do not go gentle into that good night.

And you, my father, there on the sad height,

Curse, bless, me now with your fierce tears, I pray.

Do not go gentle into that good night.

Rage, rage against the dying of the light.

 

Om onder God se oordeel te staan, is om onder die goeie God se genesende hand te staan. Soms maak dit seer. Maar dit maak gesond. Dit maak heel.

 

In Etienne van Heerden se Die swye van Mario Salviati, is Jonti ook bang vir sy verlede. Hy vermy dit, en hy ontvlug dit. Maar daar kom ‘n tyd dat hy ook sy skaduhuis moet binnegaan.

 

Hulle begin met die paadjie afstap. Hulle praat nie, maar hy kyk een keer, voordat hulle by die konsertinahek kom, om.

 

“Ek gaan die skerpioen se rug streel” sê Jonty.

 

Om onder God se oordeel te staan is om die skerpioen se rug te streel. Dit vra moed. Dit vra geloof.

Dit vra eerlikheid.

 

Streel die skerpioen se rug!

 

André Agenbag

 

Luisterseisoen PowerPoint

Verdere Preekverwysing