{ARGIEF}

Sondag 8 Maart 2009

1.  Rom 4 is nie die maklikste gedeelte om oor te preek nie. Dit vorm `n onderdeel van `n langer argument wat Paulus in die Romeine-brief voer en nie almal stem saam oor presies  hoe dit inpas in die geheelargument nie.  Verder is daar uitleggers wat meen dat die problematiek wat agter Rom 4 (en eintlik die hele eerste deel van Romeine) lê, `n eiesoortige Joodse vraagstelling was wat dalk nie so relevant is vir vandag se mense nie.
Al sou dit waar wees (wat die meeste van ons nie glo nie), maak dit nog nie Rom 4 onbelangrik nie.  Wel ingewikkelder om oor te preek.

2.  Die gebruik van die gedeelte vir Lydenstyd is ook nie so vanselfsprekend nie. Op`n manier kom die opstanding as sentrale tema baie sterker deur as die lyding en die kruis. Die keuse vir lydenstyd is gegrond op vs 25 waarin daar `n direkte verwysing na die lyding is.  Die hele tema van vryspraak en regverdiging (wat sentraal staan in die perikoop) is natuurlik ook gekoppel aan die lyding en kruis van Christus – hoewel die konneksie nie so direk in Rom 4 gemaak word nie.
 
3.  Floors Meyer het baie moeite gedoen met sy preekstudie en gee heelwat stof tot nadenke.  In sy preekvoorstelle benader hy die gedeelte uit die hoek van die vraag na vryspraak – `n goeie invalshoek. Beide sy voorstelle vir die prediking bied goeie moontlikhede en is heel bruikbaar. 

Ek het gehou van Floors se klem dat die vryspraak en sondevergiffenis nie die einde van die geloofstorie is nie, maar op `n manier die begin.  Die “vonnis” wat ons kry op grond van Christus se sterwe en opstanding is om `n nuwe lewe te lei vanuit die genade wat ons in Christus ontvang het.  Ek dink die konneksie tussen vergiffenis en `n lewe uit vergiffenis is baie belangrik – ook uit die konteks van Rom 4.  Die verwysing na Abraham in die gedeelte het nie gegaan oor net `n enkele geloofsdaad waaruit hy vryspraak ontvang het nie, maar oor `n totale lewe van vertroue op God se liefde en genade. 

Die klem wil ons vrywaar van `n goedkoop verstaan van geloof – Jesus het aan die kruis klaar vir al ons sondes betaal.  Ons kan dit nou net neem en hoef niks voor (of na die tyd!) te doen nie.

4.  Ek het jare gelede `n preekstudie oor die gedeelte geskryf vir Woord teen die Lig 1/5.  Die bundel het gehandel oor Doopprediking en hoewel ek meer preekmoontlikhede bespreek en suggereer, het die twee preekriglyne wat ek daar gee, beide gefokus op die doop (nav die terme teken en seël. in vs 11).

By `n herlees van die stuk, het ek gedink dat `n derde moontlikheid (dit is nou naas Floors se twee) sou wees om die preek in te rig rondom die tema van geloof.  Die hele hoofstuk is `n argument om te “bewys” dat Abraham geregverdig en vrygespreek is, nie deur wetswerke of op grond van sy besnydenis nie, maar omdat hy geglo het.

Nadat `n mens in die inleiding iets gesê het oor die tema (soos in die vorige paragraaf geformuleer), en oor die sentrale plek van geloof in die Bybel, sou `n mens drie punte kon maak ter verduideliking van hoe Rom 4 oor geloof praat.

  • In die eerste punt sou aan die hand van vs 1-8 (`n moralisering van geloof) en 9-12 (`n sakramentalisering van geloof) eers verduidelik kon word wat geloof nié is nie. Paulus verduidelik in die twee perikope dat Abraham nie deur God vrygespreek is omdat hy goeie werke gedoen het, `n goeie mense was (vs 1-8) of omdat hy besny is nie (vs 9-12).  Hoewel dit sekerlik so is dat die Christelike geloof `n morele en `n sakramentele (of rituele) kant het, en dat dié aspekte selfs belangrik is, kan ons nie geloof daartoe reduseer nie. `n Mens sou kon uitbrei daarop en met eietydse voorbeelde verduidelik hoe dit vandag nog gebeur.  Ek het geen twyfel dat die meeste Westerlinge, selfs dalk die meeste kerklidmate, geloof eintlik moreel verstaan nie.  Daar is verder ook vandag nog `n groep mense (en kerke) wat baie klem lê op die rituele en/of sakramentele kant van geloof.  Hoe gevaarlik en (steeds) aktueel die twee misverstande is, sien `n mens daarin dat daar `n sosiologiese teorie oor godsdiensontwikkeling is wat sê dat godsdiens in primitiewe gemeenskappe gewoonlik ritualisties verstaan word, en in meer ontwikkelde gemeenskappe moreel verstaan word.
  • In die tweede punt sou `n mens dan by `n positiewe verduideliking van geloof kon kom. Ek gaan hier vier kleiner punte probeer maak: 
    ~   Geloof gaan oor God.  `n Mens sou daarop kon wys dat geloof te doen het met hoe ons dink oor God en oor sy Woord en beloftes.  Geloof gaan nie in die eerste plek oor morele reëls of oor korrekte rituele nie, maar oor God en hoe ons Hom verstaan en met Hom leef.
    ~  Abraham het vryspraak van God ontvang en is regverdig verklaar omdat Hy in God geglo het en sy Woord en beloftes vertrou het. Dit is die kritieke saak in ons lewe hier op aarde – dat ons op `n punt moet besluit wat ons dink en sê van God en sy beloftes.  Jy kan dit glo en daarop vertrou – of nie …
    ~  Ons kan in Gen 12-25 die verhale gaan lees van hoe die Here na Abraham gekom het en Hom aan Abraham geopenbaar het, wat die basis gevorm het van Abraham se geloof en vertroue in God. Ons as NT gelowiges se verhale sal anders lyk.  Ons het egter een voordeel bo Abraham en dit is dat ons ook die verhaal van Christus ken.  NT kerkmense se geloof sal veral gebou wees op wat hulle van God gesien het in Jesus Christus se geskiedenis – veral in sy kruis en opstanding. Die kruis vertel vir ons die verhaal van God se vergewende en verterende liefde vir ons, en die opstanding sê vir ons dat die Here ook die krag en vermoë het om alles te doen wat Hy sê en beloof het. In die NT gaan geloof uiteindelik oor die vraag of ons in die kruis en die opstanding van Christus glo of nie. 
    ~  As ons oë het daarvoor, sal ons ook in die lewe rondom ons (en in ons eie lewe) soms bevestiging vind vir dit wat ons in die kruis en opstanding van Christus oor God gesien het.   Baie van ons kan uit ons eie lewensverhale vertel en getuienisse lewer oor die Here se liefde en sy krag.
  •  In `n derde punt kan hierdie laaste perspektief verder geneem word aan die hand van die interessante vertalingsprobleem in vs 19 (sien my stuk oor Rom 4, WtL 1/5, p 129)! Dit gaan oor `n moontlike “nie” in die tweede deel van die sin waaroor daar meningsverskil is.  Die 1933-vertaling het die “nie” gehandhaaf: “Sonder om te verswak in die geloof het Hy … nie gelet op sy eie liggaam wat al reeds verstorwe was nie”.  Die 1979-vertaling laat die “nie” weg en lees: “Sy geloof het nie verswak nie, al het hy terdeë besef dat sy liggaam reeds gedaan was”.  Die betekenisverskil is redelik groot!  As die “nie” behou word (soos in die 1933-vertaling) is geloof letterlik `n saak van blinde vertroue.  As die positiewe lesing verkies word (soos wat die meeste resente kommentare verkies) dan word die werklikheidsin en werklikheidsbesef van die geloof beklemtoon!  Dis nie dat Abraham nie geweet het en nie wou kyk nie; Hy het geweet van alles, maar God tog geglo! Nygren verduidelik die verskil baie mooi: …

“Many have thought that it is characteristic of faith that it turns away from the actual, that it closes its eyes to sensible, tangible reality and soars another world … But Paul says quite the opposite. For him faith does not mean to close one’s eyes to the facts. Faith has no kinship with optimistic self-deception or with the easy idea that things always come through in one way or another. Abraham saw the situation as it really was, including that which seemed to make Gods promise absurd. But, Paul says, ‘He did not weaken in faith’ (19); ‘He grew strong in faith’, the next verse adds.”

Coenie Burger

Seisoen van Luister PowerPoint

Verdere Preekriglyne