{ARGIEF}

Ek onthou nog goed hoe uit die veld geslaan ek was met die reaksie van ‘n groep lidmate in een van my vorige gemeentes toe ek die vraag vra oor wat hulle dink God se droom vir ons gemeente is.  Ek het gedink ek is nogal oulik om die “droom” metafoor te gebruik eerder as een of ander swaar teologiese formulering oor “God’s preferred and promised future” (om Pat Keifert aan te haal).  Maar die onmiddellike reaksie van die groep lidmate was ‘n teenvraag:  is dit moontlik dat God kan droom?  Ek het dadelik besef dat die populere assosiasie in ‘n moderne wereld met droom en iets soos verbeelding (imagination) is dat dit ‘n fantasie is wat geensins met die werklikheid verband hou nie.

In ‘n onlangse praktiese teologie publikasie, For Life Abundant: Practical Theology, Theological Education, and Christian Ministry (Eerdmans, 2008: redakteurs, Dorothy Bass en Craig Dykstra), skryf Craig Dykstra die volgende oor “Pastoral and Ecclesial Imagination”: “Typically, we associate the word ‘imagination’ with ‘creativity’ or even ‘fantasy’.  Imagination, in this sense, is all about creating  – in our minds or with clay or paint or in work with other people – for-life-abundantthings that do not exist.  It means seeing what is not, and then, perhaps, bringing it into being…  But there is another meaning of ‘imagination’ that is closer to what I have in mind.  It involves what one might call ‘seeing in depth’.  It is the capacity to see beneath the surface of things, to get beyond the obvious and the merely conventional, to note the many aspects of any particular situation, to attend to the deep meanings of things.  Imagination is what makes human life meaningful and engagement with the world possible.”

In die sin is verbeelding, as “the capacity to see beneath the surface of things, to get beyond the obvious and the merely conventional,” van kritiese belang in enige gemeente se prosesse van geloofsonderskeiding.  Verbeelding is die benaming van die diepte-dimensie van gelowiges se deelname aan wat God alreeds met Sy teenwoordigheid en aktiwiteit tussen hulle tot stand gebring het.  As dit in ‘n sekere sin die oomblik verteenwoordig waar God se agentskap tussen mense (deur die werk van die Gees soos geopenbaar in Woord, sakrament, die ander) integraal deel word van hulle verstaan van Sy teenwoordigheid in hulle midde (geloofsonderskeiding), het verbeelding primer ‘n reseptiewe eerder as konstruktiewe funksie in Christelike geloofsgemeenskappe.  Die kuns van verbeelding is die skep van ‘n openheid in gemeenskap met ander waar daar ruimte kan wees om die diepte-dimensies van die rykdom van God se teenwoordigheid en aktiwiteit as ‘n gawe in ons werklikheid te kan ontvang.  Dit is om van die dieper dimensies as die blote oppervlakte aannames tussen mense bewus te word waarin God reeds en aanhoudend skep en vorm, en om te leer hoe om onsself in te leef in daardie werklikheid.  In die sin beteken verbeeldingryke gemeentes nie soseer hoe gemeentes kreatief in hulself kan wees nie, maar hoe gemeentes die rykdom kan ontdek van wat God reeds in hul midde openbaar en wat nie altyd raakgesien word nie.

Daar is tans ‘n rykdom van multi-dissiplinere bronne wat wag om ontgin te word en in konstruktiewe gesprek geplaas te word met teologie oor die belangrikheid van so ‘n verstaan van imagination in die alledaagse lewe (insluitend die lewe van gemeentes as geloofsgemeenskappe in samelewingskonteks).  Dit het, eerstens, alles te make met van die mees being-given1grondliggende filosofiese ontwikkelings in die twintigste eeu (veral in hermeneutiese fenomenologie) waar die sentrum van kennis stelselmatig geskuif het weg van die innerlike bewussyn, ervaring, en rede (Husserl, Schleiermacher, Kant) na ‘n onlosmaaklike deel wees van die wereld (Heidegger) waar allerlei tradisionele horisonne (Gadamer) en tekste wat van buite mense tot hulle spreek (Ricoeur) skeppend deel word van onderskeiding tussen mense, en waar hierdie tussen-in ruimtes die vanselfsprekende transendeer met die “donasies/gawes” (Marion) wat in hierdie ruimtes geopenbaar word aan mense.

Vanuit ander dissiplines, soos kulturele of sosiale antropologie, kom daar tans insiggewende navorsing oor hoe kulturele verskuiwinge in vandag se globaliserende wereld (deur bv. die vloei van migrasie en media) die social imaginaire in die alledaagse lewe van gewone mense vorm (Arjun Appadurai, Charles Taylor).  Gemeentes bevind hulself midde-in die realiteitemodernity-at-large van hierdie sosiale konstruksies wat mense se wereldbeskouings vorm, en het dit as taak om die Christelike bronne van Woord, sakrament, en tradisie in gesprek te plaas met hierdie realiteite as ‘n voortdurende uitdaging tot geloofsonderskeiding in vandag se wereld.  Vir elke gemeente beteken dit iets baie besonders in die unieke situasies van spesifieke dorpe, buurte, en gemeenskappe, maar die uitdaging tot die kweek van gewoontes van verbeeldingryke geloofsonderskeiding is dieselfde vir almal.