{ARGIEF}

Kersfees

Communitas Personeelfunksie 2014

 Jaar-eindfunksie by Zevenwacht [widgetkit id=154966] "Baie dankie aan ieder en elk wat die funksie 'n sukses gemaak het; ons waardeer mekaar! " "Dankie vir die lekker saam kuier en saamwerk. Dankie ook aan Sharon en Joanie vir die reëlings en lekker bederf!" "Dit was...

read more

Tussen Swart Vrydag en Advent

Meeste Suid-Afrikaners is waarskynlik bewus van die Amerikaners se Thanksgiving tradisie, maar ek is nie seker hoeveel mense weet dat Thanksgiving Donderdag gevolg word deur Black Friday nie.  Black Friday verteenwoordig die amptelike opening van die seisoen vir Kersfees inkopies en winkels bied spesiale winskopies aan vir die dag.  Gevolglik staan mense tou dwarsdeur die nag en vertrap hulle mekaar om betyds by die winskopies uit te kom wanneer die winkeldeure vroegoggend op Vrydag oopmaak.  Om dit sagkens te stel… dit is ‘n verbruikeristiese kultuur in sy mees vulgere vorm. Die naam, Black Friday, het eintlik in die jare 60’s in Philadelphia ontstaan om die ontwrigting van die besige verkeer op die dag na Thanksgiving te beskryf, maar later het dit die betekenis begin aanneem van besighede wat ‘n wins maak (om “in die swart te wees”).

Dit is ironies dat Swart Vrydag tussen Thanksgiving en die begin van die Adventseisoen val.  Dit is asof dit ‘n bisarre teken is van hoe dankbaarheid gedefinieer word in ‘n verbruikeristiese kultuur… dankbaarheid gedefinieer deur die selfbevrediging van kommoditeite wat onmiddellik beskikbaar moet wees.  Dit is asof Swart Vrydag letterlik in die pad staan van ‘n dankbaarheid wat gedefinieer word deur ‘n seisoen van afwagting op wat die Here gaan doen…  ‘n Treffende beskrywing van die dilemma en uitdaging kom uit die pen van Walter Brueggemann in sy 2007 artikel (in Journal for Preachers) oor Advent: Departure and Homecoming.   Hier is ‘n aanhaling uit die begin paragrawe van die artikel:

read more

Eerbare leierskap in 2010

Psalm 72

Op Sondag 3 Januarie 2010 vier ons ‘n besonderse fees in die kerk.  Dit is Epifanie.

Vir ons wat in die Gereformeerde tradisie van Calvyn-hulle staan, is dit dalk ‘n bietjie van ‘n vreemde fees.  Wat het die Roomse nou weer uitgedink? sal ‘n paar mense vra.

Eintlik het dit tyd geword dat Christene mekaar se feeste deel.  Maar nietemin kan ons rustig wees dat die Epifanie ‘n baie ou fees is, wat al vanaf die vierde eeu deur Christene gevier is.  Dis nie iets wat die Roomse Kerk in die middeleeue uitgedink het nie.

Kom ons kyk ‘n bietjie na die Epifanie-fees en hoe dit in die kerklike jaar inpas.

Ons is vandag geneig om die tyd voor Kersfees te gebruik om vrolik te wees.  Ons wag Christus se koms feesvierend af, sing Kersliedere en hou Kerssangdienste.  Kom Kersfees, dan deel ons presente uit, gaan kerk toe en eet ‘n lieflike ete saam.  Ons vier God se menswording en onthou ons familie en vriende, mense wat vir ons dierbaar is.  En dis goed so, dat ons Kersfees so vier.

Maar eeue gelede het Christene hierdie tyd anders gevier, en miljoene Christene doen dit nog steeds anders.  Hulle vier die tyd voor Kersfees – om presies te wees, die eerste vier Sondae voor Kersfees – as Advent, ‘n tyd van stilte en meditasie.  ‘n Tyd waarin Christene reflekteer oor hulle lewens en hulle verhouding met God.  Op Oukersaand bars hulle dan uit in feestelikheid – ‘n fees wat 12 dae duur, tot 5 Januarie.  Hierdie is die 12 dae van Kersfees, wat dan duur van Oukersaand tot 5 Januarie, met die Epifanie-fees op 6 Januarie.  Die Epifanie-fees vier God se verskyning op aarde.  Dis wat Epifanie beteken:  “Verskyning”.

In die ou dae het die priester op Epifanie ook die datum aangekondig waarop Paasfees daardie jaar sou plaasvind.  Dis vandag nie meer nodig nie, want op Google kan ‘n mens sommer vir die volgende hoeveel jaar sien op watter dae Paasfees gaan val.

In 2010 vier ons Epifanie op 3 Januarie, die naaste Sondag aan 6 Januarie.  Kom ons gebruik vandag, hierdie Sondag, om die twee dinge te doen wat al vir eeue op die Epifanie-fees gedoen is.  Aan die een kant, kom ons kyk terug na Kersfees, na die verskyning van God as mens, wat 12 (of eintlik 10) dae gelede gevier is.  Aan die ander kant, kom ons kyk vooruit na Paasfees, na die sterwe en opstanding van Christus, wat ons vanjaar gedurende die eerste naweek van April gaan vier.  Ja, oor presies drie maande, van 2 tot 4 April, is dit Paasnaweek.

Maar wat het dit nou alles met Psalm 72 te doen?  Psalm 72 is vir eeue, en vandag nog, op Epifanie-Sondag gelees.  Want met Psalm 72 kan/kon teruggekyk word op die regverdige koning wat op Kersfees gebore is, én daar kan vooruitgekyk word na die Een wat met Paasfees sou sterf en opstaan vir hulle wat onvry is en onregverdig behandel word.

read more

Ander feeste wat Christene kan vier? Feeste 3

In die eerste van die reeks artikels het ek oor die Joodse feeste geskryf.  Uit die tweede artikel het geblyk dat die enigste fees wat Christene werklik behoort te vier die Opstandingfees is.  Dit is die Sondag.  In hierdie artikel behandel ek die vraag – watter ander feeste kan ʼn Christen met vrymoedigheid vier?

1 Feeste:
Feeste is eie aan die mens.  Van die vroegste tye word feeste gevier.  Primitiewe volkere het gewoonlik feeste gevier met die oorgangstye van die lewe.  Daar is 4 stadiums of hekke waardeur die mens moes gaan nl. geboorte, puberteit, huwelik en dood.  Tydens die vier gebeurtenisse is daar fees gevier.  So was daar ook feeste wat gekoppel was aan die seisoene van die jaar.

In die Ou Testament het die Here ook vir Israel (Lev. 23) sekere feeste laat vier.  Hulle het die feeste gevier om aan God eer te bring, dankbaarheid te betoon en sy troue sorg te vier.  Al kom Paulus en stel die mens vry van enige Joodse feeste, beteken dit nie dat die mense nie enige feeste kan vier nie.  Ons het reeds in die vorige artikel van die Opstandingsfees (Sondag) gepraat as die grootste fees vir Christene.  A C Barnard noem dat selfs Christene uit die Jodedom die behoefte gehad het om Joodse feeste te vier.  Dit is vanselfsprekend dat nie-Joodse -Christene ook ʼn behoefte sou hê om fees te vier.  HDA du Toit is van mening dat vroeë Christene ʼn behoefte aan eie feeste gehad het omdat dit aan hulle “ʼn steunpunt vir godsdienstige en sosiale lewe” gebied het.

read more

Hoekom vier Christene Kersfees, terwyl die vroeë Christene dit nie gedoen het nie?

Hoekom Kersfees?

Aanvanklik het Christene slegs Sondae as fees gevier. Die Opstandingfees op die eerste dag van die week was die enigste fees. Die geboorte van Christus was vir die vroeë Christene glad nie belangrik nie. Daarna het hulle naas die Sondag ook net Paasfees begin gevier (kruisiging en opstanding). Later het Pinksterfees bygekom. Dit was vir die eerste Christene die belangrikste fees.

Tog het daar deur die jare ʼn behoefte ontstaan om die geboorte van Jesus te herdenk. Konstantyn het ʼn kerk laat bou op die waarskynlikste plek waar Jesus gebore sou wees. So in die jaar 326 NC het hulle die kerk (basiliek) gebou bo op die grot wat oorlewering aangewys het as geboorteplek van Jesus. Dit is dus eers in die vierde eeu NC wanneer gelowiges begin belangstel om Jesus se geboorte te vier. In die agtiende eeu het hulle ʼn ster laat aanbring in die kerk by die geboorteplek om te sê:  Hier is Jesus Christus gebore (Nie, dat hulle ooit regtig geweet het waar dit presies was nie).

1 Is dit die regte tyd om Kersfees te vier? Jesus Birth

Jaartal:
Christene  kon nie op ʼn datum ooreenkom wanneer Christus gebore is nie, want niemand het geweet nie. Matteus vertel dat dit in die dae van Koning Herodes was. Lukas meld dat die bevel tot inskrywing uitgegaan het in die tyd van Keiser Augustus en dat dit gebeur het toe Sirenius goewerneur van Sirië was. (Luk 2:1). Verder word die 15de jaar van die regering van keiser Tiberias en die name van ander ook in berekening gebring. Met hierdie en ʼn paar ander Bybelgegewens kon daar afleidings gemaak word. Clemens Alexandrinus noem 18 November in die jaar 3 VC as geboortedatum,  terwyl Hippolytus wou hê dat dit omstreeks 25 Des in die jaar4 VC gebore is. Niemand kon egter nog ooit  met sekerheid sê nie.

Dag en maand
Selfs hier is daar nie definitiewe gegewens nie. Die Oosterse kerk vier Christus se geboorte (epifanie) op 6 Jan en die Westerse kerk vier dit op 25 Des. Hulle het later ooreengekom om albei datums te vier.

Die waarskynlikste oorsprong van die datum is by Mithras ʼn Persiese songod. Hy was die god van die lig, sterrehemel en reinheid. Dit was ʼn misterie godsdiens, maw net belangrike mense kon daaraan behoort. So dit was vir die hooggeplaastes ʼn baie gewilde godsdiens. Selfs van die konings het dit gebruik.Veral die Romeinse soldate het baie aan die Mithraïsme deelgeneem.  Dit was van omstreeks 70 NC ʼn baie gewilde heidense godsdiens. Teen die agtergrond het die kerk van Rome destyds die besluit ongeveer 330 NC geneem dat hulle teenoor die heidense winterfees, die herdenking van Christus geplaas het.
Daarby was die verskynsel dat die ou Germaanse stamme die winterson ewening as ʼn belangrike oorgang beskou het. Vanaf 25 Des het die son al hoe sterker en helderder geword. Vir die Germane was die son se verheldering na die koue winters van groot betekenis. Die kerk het hierdie gewilde fees oorgeneem en dit gekersten.

So – ter wille van die eenheid en eenvormigheid van Christene wêreldwyd het die kerk besluit om Kersfees 25 Desember te vier.

read more

Kersfees ‘n fees van hoop!!!!

Die afgelope jaar was vir my in ʼn sekere sin ʼn slegte jaar. My kleinneef Erich is wreed deur ʼn vliegramp van sy vrou, kinders, sy ouers en ander familie weggeneem. ʼn Vriend (saam met wie ek grootgeword het) se Pa is op sy plaas vermoor. Die ekonomie het ons almal...

read more