{ARGIEF}

Ek het in my vorige bydrae begin wonder wat dit in hierdie Pinkstertyd sou kon beteken as ons opnuut weer nadink oor die plaaslike gemeente as ‘n beweging in die kragveld van die Gees (n.a.v. Coenie Burger se gebruik van hierdie twee Pinkster metafore in sy boek Gemeentes in die Kragveld van die Gees, asook hoe die “force field” metafoor funksioneer in werke van Michael Welker en Wolfhart Panneberg). Ek wil veral Coenie se stelling, dat “gemeentes is nie statiese voorwerpe op wie jy sekere goed kan toepas of aan wie jy sekere goed kan doen nie… (dit) is ‘n dinamiese beweging wat nie twee dae lank presies dieselfde bly nie, wat altyd aan die skommel en die beweging bly en nooit stilstaan nie” (bl. 147) in teologiese gesprek bring met insigte uit ‘n redelike nuwe boek van Peter Block (konsultant wat veral in die opleidingsveld werk – sien sy web sites by www.designedlearning.com, www.peterblock.com, en www.asmallgroup.net).  Die boek se titel is Community: The Structure of Belonging (Berrett-Koehler, 2008)waarin hy die vraag vra oor hoe outentieke gemeenskap (om te behoort) gevorm word, en hoedat dit transformeer.

In hierdie Pinkstertyd fokus ons immers opnuut weer op ons belydenis dat geloofsgemeenskappe gevorm, instandgehou, gelei, en getransformeer word deur die Heilige Gees.  Maar hoe lyk die gemeentelike gestaltes van hierdie belydenis, veral wanneer ons dit waag om ons pneumatologie en ekklesiologie hieroor krities te integreer met insigte oor gemeenskapsvorming en -transformasie in die tydsgees en kulturele bewegings van ons hedendaagse gemeentekontekste?  Ek wil in die verband eerstens verwys na die interessante manier waarop Block die eerste hoofstuk van sy boek begin:  “Social fabric is created one room at a time.  It is formed from small steps that ask ‘Who do we want in the room?’ and ‘What is the new conversation that we want to occur?’  In community building, we choose the people and the conversation that will produce the accountability to build relationships, structure belonging, and move the action forward.”  Wat Block hier skryf mag dalk baie vanselfsprekend klink, maar die feit dat juis hierdie twee vrae vir hom so sentraal staan reflekteer ‘n fundamentele uitgangspunt vir gemeenskapsvorming en -transformering, asook die leierskapsbenadering wat daarby pas.  Hiermee beweer Block dat “the way (my kursivering) we bring people together matters more than our usual concerns about the content (weereens my kursivering) of what we present to people.  How we structure the gathering is as worthy of attention as grasping the nature of a problem or focusing on the solutions that we seek.”

Die fokusverskuiwing weg van ‘n oorwegende klem op inhoud na die manier waarop ons mense bymekaar bring onderstreep presies Coenie se stelling van hierbo, nl. dat ons nie gemeentes benader as objekte van ons goed uitgewerkte inhoud (selfs teologiese verstaan!) en strategiese planne oor hoe ons die gemeente sover moet kry om ons idees te implementeer nie.  Block noem dit “an argument for collective intelligence… against expensive studies and specialized expertise,” en skryf dan, “the essential insight is that people will be accountable and committed to what they have a hand in creating… this insight extends to the belief that whatever the world demands of us, the people most involved have the collective wisdom to meet the requirements of that demand… and if we can get them together in the room, in the right context and with a few simple ground rules, the wisdom to create a future or solve a problem is almost always in the room.”  Teologies verwoord:  dit veronderstel juis ‘n vertroue en respek vir wat ons in Pinkster bely, nl. dat die Gees reeds aan die beweeg is waar gelowiges rondom die Woord en in sy Naam bymekaarkom om geloofsonderskeiding in ‘n spesifieke konteks te beoefen.

Dit suggereer verseker nie dat inhoud onbelangrik is, of dat leiers nie ‘n besonderse bydrae kan maak tot gesprekke nie, maar dit verteenwoordig beslis ‘n relativering van eie agendas, opinies, en strategiee ter wille van ‘n verhoudingskultuur waarin almal teenwoordig deel kan wees van die onderskeidingsproses.  Soos Block inderdaad skryf (sonder dat hy dit waarskynlik pneumatologies of eskatologies bedoel!), “the future begins to show up as we gather.”  Dit vra van ‘n leier om te besef dat hy/sy nie al een in die vertrek is nie (my kinders hou daarvan om vir my te vertel “it’s not about you dad!”), en dat sukses nie afhang van hoe goed hy/sy gesprekke kan beheer of uitkomste kan manipuleer nie.  Block skryf, “it is the insight that authentic transformation does not occur by focusing on changing individuals or being smart about political processes, which are based on advocacy of interests, hardball negotiation, or finding where the power resides and getting them on your side.”  Van gemeenteleiers vra dit veral ‘n volle vertroue in die Gees wat die vertrek vul met energie en wysheid soos wat dit gestaltes vind in bewegings van verhoudinge en interaksies tussen mense.  Dit bied die uitdaging vir ‘n leierskapsensitiwiteit van hoe om deel te word van die vloei van energie, en hoe om die wysheid wat tussen mense tot stand kom te volg.

Inderdaad, in Handelinge 2 is dit duidelik dat die ontdekking van nie al een in die vertrek te wees nie tot grootskaalse verbasing gelei het!  Ek kon gister Handelinge 2 hardop in Afrikaans lees in ‘n erediens waar niemand anders dit kon verstaan nie, en terwyl meer as 10 ander tale terselfdertyd aangehoor is.  En alhoewel dit lekker was om my eie moedertaal deel van die oomblik te kon maak, is dit terselfdertyd opgeneem in die Gees se simfonie wat geskep is uit die groot verskeidenheid van ander wat saam met my in dieselfde vertrek was.