Sonder om breedvoerig te kommentarieer, is daar die volgende resente koerantartikels wat myns insiens die sentrale gedagtes van Deut 18 oor die ware en valse profete en die rol van profesie van verskillende kante af belig. Enige van hierdie artikels kan die teks aktueel maak binne ons eie konteks.
‘Churches should get their hands dirty’ – South African theologian
South African theologian Dr Nico Koopman believes churches need to expand their prophetic role in society.
Beyond offering public criticism and visions of a good society, Christians should engage in the analysis and work required to achieve it, he says.
Nico is professor of Public Theology and Ethics at the University of Stellenbosch’s Centre for Public Theology. He was in New Zealand in May.
He describes public theology as making public the rationality and relevance of the Christian faith.
“From a Christian perspective God created the whole world, God loves the whole world, and God is actively at work in the world. We must pay attention to what God is doing in the Church and in the world,” Nico says.
“Science, medicine, technology and other human achievements are wonderful gifts of God. The Church must celebrate them as part of the work of God.
“Theologians ask different questions than natural scientists. But the answer to these questions can help us understand and deal with the complexity of life.
“Christians cannot prove their faith through logic or science. The whole idea is that we believe, so we come from the position of faith. Today, however, most reliable scientists say there is more to truth and reality that we can empirically prove with our senses. Contemporary approaches to science recognise that if we cannot empirically prove something, it can still have meaning.”
In South Africa, Christianity has had a very public role. During the Apartheid years, one branch of the church supported Apartheid but Black and Coloured Reform Churches opposed it.
During the transition years in South Africa the churches also played important roles in the Truth and Reconciliation Commission and developed theologies of reconstruction to help build a new society. These theologies emphasise human dignity and human rights to overcome racism, classism, sexism, homophobia and xenophobia.
Nico says recent attacks on foreigners in South Africa have highlighted the problem of xenophobia. Churches need to reject what is happening but they cannot be watchdogs who just criticize.
“Churches need to work with other institutions in civil society such as government, business, trade unions and the media. We need to counter Afro pessimism that comes from the poverty gap between rich and poor. We need to work with other churches to help create jobs.”
Churches can also participate in policy making. The South African Council of Churches, Quakers, the Catholic Bishops’ Conference and the Reformed Churches all have offices at parliament and liaise with policy makers.
Churches also provide diaconal services and help government deliver resources to the poorest communities. They are the strongest NGOs and the most trusted institutions in South African society. They are also joined in the efforts to counter AIDS.
“Churches can have a priestly public role by the way they care for poor people and AIDS victims and express their solidarity. Churches can offer a vision of a new society and nurture hope,” Nico says.
“But we must think more comprehensively about how we are prophetic. Being utopian is not enough. We have to get our hands dirty, carry out technical, political and economic analysis, and participate in debates about policy making.”
17/01/2009 11:59 – (SA)
Bush, Obama en godsdiens
Danie Langner
Met die einde van George W. Bush se verblyf in die Withuis in sig is dit duidelik dat hy veral vir drie dinge onthou sal word:
* Hy was op 11 September 2001 die man in die Withuis.
* Sy stryd teen terrorisme het die wêreldtoneel verander.
* Die rol wat konserwatiewe Christene in sy termyn gespeel het.
Laasgenoemde is nie so opsigtelik nie, maar het die wêreld nuut gedefi-nieer.
Ná Bill Clinton se Lewinsky-eskapades was die tyd vir Bush ryp om konserwatiewe Christene in ’n magtige politieke beweging te mobiliseer. Bush se visie om Amerika uit te bou as “ ’n huis van geloof” en sy belofte van morele herlewing is as evangelie verkondig.
Richard Nixon, Jimmy Carter en Clinton was ook onbeskaamd Christene, maar pragmaties met praktiese politiek. Bush het egter anders as sy voorgangers maatskaplike en wêreldvraagstukke met ’n konserwatiewe geloofsbril op benader. In g’n ander administrasie is soveel Bybelstudie gedoen en gebeds-byeenkomste gehou nie. Konserwatiewe kerkleiers is met ope arms verwelkom en wêreldleiers is gekonfronteer met hul persoonlike geloofsbeskouing. Bush se toesprake was deurspek met aanhalings uit Psalms en Christelike terme, soos “wedergebore, roeping, raadsplan, herlewing, krag van gebed”.
Geloof was vir Bush egter veel meer as ’n politieke strategie. Ná mislukte saketransaksies, huwelikspanning en amper-alkoholisme het Bush ná sy bekering op 40 prontuit getuig hoe geloof sy lewe verander het.
Dit was egter eers ná 11 September 2001 dat Bush se Psalm-geloof oorgegaan het in ’n vergeldingsteologie wat hy begrond het op sy begrip van Psalms. Wie nie vir ons is nie, sal die gevolge dra, het die grondslag geword van die Bush-doktrine.
Hy het verder gegaan deur God vir die Amerikaners toe te eien. Bush het Amerika getipeer as “die draer van God se lig” en “die bastion van die Christelike beskawing” wat “ ‘n Goddelike opdrag” het om die wêreld van “goddeloses” en “vyande van God”, soos Saddam Hoesein, te bevry. Selfs in die donkerste tye was Bush verseker van oorwinning, want “God sal in Sy toorn reg laat geskied aan die regverdige”.
Bush het Amerika voorts in die taal van die kerkvader Augustinus opgeroep vir ’n Christelike heilige oorlog teen “die magte van die duister”. Augustinus se kriteria vir ’n Christelike heilige oorlog was:
* Dit moet onder die gesag van ’n Christelike leier gevoer word;
* ’n Regverdige saak, soos selfbeskerming, moet die oorlog noodsaak, nie wraak of oorheersing nie;
* Daar moet ’n redelike kans op sukses wees; en
* Die skade van die oorlog moenie erger as die aanvanklike aggressie wees nie.
Carter het gewaarsku dat die Irak-oorlog nie ongekwalifiseerd voldoen aan Augustinus se kriteria nie, maar dit het op dowe ore geval. Bush se teologie het nie net Amerika nie, maar die wêreld op godsdienstig-ideologiese grondslag verdeel. Om dié rede leef ons vandag in ’n gevaarliker gepolariseerde wêreld.
Het die tyd vir genesing van hierdie godsdienstig-ideologiese verdeling aangebreek wanneer Obama die Withuis Dinsdag betree?
Obama het die invloed van godsdiens in die politiek beter as sy Demokratiese partygenote verstaan. Drie historiese skuiwe het dit vir Obama moontlik gemaak om ’n nuwe vorm van liberale geloofsgegronde politiek te ontwikkel in reaksie op die konserwatiewe Christene se godsdienstige monopolie:
* Bush het selfs onder konserwatiewe Christene toenemend ongewild geword;
* Die politieke mobiliseringsvermoë van konserwatiewe Christene is ondermyn weens ’n reeks skandale van hul kerkleiers:
* Die jonger postmoderne generasie het nie net weerstand teen die kerk as institusie ontwikkel nie, maar vir hulle is geloof meer informeel, verhoudingsgegrond en prakties. Meningspeilings het beduidend aangetoon dat die jonger Christene meer na die Demokratiese Party se oper, regverdiger en verdraagsamer samelewing neig.
Obama het die jong Christene ’n godsdienstige stem begin gee deur nie net die belangrike rol wat die Christelike godsdiens in die samelewing speel te erken nie, maar selfs te pleit dat geloof ’n groter rol behoort te speel in die vorming van kinders se morele waardes.
As kind het Obama juis godsdiens in sy eie opvoeding gemis. Sy Keniaanse pa, wat die gesin verlaat het toe Obama twee was, was ’n gebore Moslem wat later ’n ateïs geword het. Obama is grootgemaak deur grootouers wat kerkloos was. Sy ma was skepties oor georganiseerde godsdiens en het geloof bloot beskou as ’n belangrike krag in die geskiedenis. Tot in sy studentejare was dit ook Obama se siening van geloof.
Eers toe Obama as maatskaplike werker betrokke geraak het by kerke se opheffingsprogramme het hy bewus geword van sy eie geestelike honger. Hy het ’n lidmaat van die Trinity United Church of Christ in Chicago geword. In dié kerk het hy nie net tot bekering gekom nie, maar ook kennis gemaak met Jeremiah Wright se Afro-sentriese teologie.
Deur Wright se dinamiese preke is Obama gekonfronteer met die woede en frustrasie van swart Amerika teenoor wit Amerika. Hoewel Obama niks te doen wou hê met die radikale elemente van Wright se teologie nie, was die kerk vir hom ’n voorbeeld van ’n geloofsgemeenskap wat sy maatskaplike verantwoordelikheid teenoor behoeftiges nakom.
Die kerk se historiese betrokkenheid by die Amerikaanse burgerregtestryd en sy vermoë om linkse Christene aktivisties te mobiliseer was vir hom ’n bron van inspirasie.
Die liberale Afro-sentriese teologie het Obama ook ruimte gebied vir twyfel, die bevraagtekening van die Bybel se onfeilbaarheid en ’n gesamentlike soeke na die waarheid deur ander gelowe en groepe.
Waar konserwatiewe Christene fokus op persoonlike roeping, gebed en sending het Obama, en liberale Christene soos hy, geredeneer dat geloof eerder gefokus moet wees op praktiese dade wat ’n samelewing (en selfs ’n land) kan verander deur hoop te skep in wanhoop. Met dié boodskap van hoop het hy nie net die harte van ’n nuwe geslag jong Christene verwoord nie, maar ook die verkiesing gewen.
Met sy teologie wil Obama nie soos Bush God soseer aan Amerika se kant plaas nie, maar eerder aan die kant van die arme en verontregte.
Omdat individuele regte die uitgangspunt van sy teologie is en nie die gesag van die Bybel nie, bied die liberale teologie Obama ruimte om meer radikaal standpunt in te neem ten gunste van gay-huwelike en aborsie. Dit kan lei tot nuwe verdelingslyne in ’n samelewing wat die konserwatiewe godsdienstige front kan verenig.
Godsdiens het ’n kritieke faktor geword in die politiek van die 21ste eeu. Die godsdienstige uitgangspunte van Amerikaanse presidente het ’n groot invloed op wêreldpolitiek.
Gaan Obama daarin slaag om met sy geloof hoop te skep in ’n wêreld van oorlog en terreur? Gaan hy daarin slaag om die harde Amerikaanse kapitalisme se fokus te verskuif na armoedeverligting, maatskaplike opheffing en ’n groener samelewing? Gaan Obama met sy boodskap van hoop die kloof tussen konserwatiewe en liberale Christene oorbrug, of verder verdiep?
* Danie Langner het ’n doktorsgraad in kerkgeskiedenis en is uitvoerende direkteur van Solidariteit se Helpende Hand Fonds.
24/01/2009 21:18 – (SA)
Nuwe besem in Withuis laat nie op hom wag…
Leopold Scholtz
Brussel
Dit was reeds binne enkele ure ná sy inhuldiging die afgelope week in Washington duidelik: Die nuwe inwoner van die Withuis wil dinge laat gebeur – en hulle vinnig laat gebeur. En reg van die begin af het pres. Barack Obama laat blyk dat hy ’n heel ander rigting as sy voorganger oudpres. George W. Bush wil inslaan.
Onder die maatreëls wat hy in die eerste drie dae van sy bewind afgekondig het, is:
• Hy het die militêre vervolgingsgesag versoek om alle sake teen vermeende terroriste vir 120 dae te staak sodat elke geval afsonderlik bekyk kan word;
• Hy het aangekondig dat die gevangenis by die militêre basis Guantánamo in Kuba, waar vermeende terroriste al jare lank sonder verhoor aangehou word, binne ’n jaar gesluit sal word;
• Hy het bekend gemaak dat alle marteling van gevangenes onmiddellik ’n einde sal kry. Dit behels praktyke soos om mense dae lank wakker te hou, om hulle seksueel te verneder of om hul kop onder water te druk totdat hulle amper-amper verdrink;
• Nuwe, aansienlik strenger etiese reëls is afgekondig vir medewerkers van die Withuis;
• Twee veteraan-diplomate, mnre. Richard Holbrooke en George Mitchell, is aangewys as spesiale gesante om Afganistan/Pakistan en Israel/Palestina dop te hou; en
• Obama het intensief met sy eie raadgewers en kongresleiers beraadslaag om sy ekonomiese regrukplan ter waarde van $750 miljard deur die wetgewende gesag goedgekeur te kry.
Obama het reeds in sy inhuldigingstoespraak laat blyk dat die Amerikaanse buitelandse beleid afsien van die Bush-benadering om militêre dwang as oplossing vir alle probleme te beskou. Aan die Islamitiese wêreld het hy gesê Amerika strek ’n oop hand uit, en hy hoop die Moslems antwoord nie met ’n gebalde vuis nie.
Ian Nell
Seisoen van Luister PowerPoint