Om ‘n samelewing te bou wat waarlik ‘n habitat van geborgenheid is, het ons mense nodig met goeie habitus, mense van karakter en deug. Ons het mense nodig wat onder andere die deug van geregtigheid beliggaam.
Mense van geregtigheid, geregtige, regverdige mense hang nie net die waarde van geregtigheid aan as ‘n objektiewe waarde en beginsel nie. Nee, hulle beliggaam geregtigheid. Vir hulle is geregtigheid ‘n geinkarneerde waarde, ‘n deug, ‘n geneigdheid, ‘n intuїsie. Sonder refleksie en sistematiese nadenke soek hulle intuitiewelik en spontaan na geregtigheid in elke situasie, in elke saak, teenoor elke mens.
Geregtigheid word op verskillende maniere beskryf. Nuttigheidsteorieë sê ‘n samelewing is regverdig wanneer daardie dinge wat vir die meeste mense nuttig is, bereik word. Die sogenaamde kommunitaristiese teorieë meen dat geregtigheid deur solidariteit tussen mense bereik word. Sogenaamde gelykheidsteorieë meen geregtigheid word bereik wanneer alle mense gelyke toegang het tot lewensmiddele en geleenthede. Vryheidsteorieë meen weer dat geregtigheid geskied as allem mense die vryheid geniet om hul potensiaal te ontwikkel. Geregtigheid beteken vir sommige dat lewensmiddele eweredig na alle mense, veral na arm mense, versprei word. Bevrydingsteorieë meen geregtigheid vind plaas as die mees weerloses in die samelewing spesiale aandag kry.
Godsdienstig tradisies verryk ons verstaan van geregtigheid. Die Joods-Christelike tradisie leer geregtigheid het sowel ‘n juridiese as ‘n opofferingsdimensie. Hiervolgens kry geregtigheid slegs gestalte waar mense bereid is om opofferings te maak ter wille van die ander. Hierdie geregtigheid word dan ook ontfermende geregtigheid genoem.Amos 5 vers 24 beskryf hierdie juridiese en opofferingsdimensies van geregtigheid …
‘n Groeiende verstaan van geregtigheid is dat dit in die geval van oortredings nie om vergeldende geregtigheid gaan nie, maar om geregtigheid wat rehabiliteer, vergeef, herstel en heel. Hierdie vorm van geregtigheid heet herstellende of helende geregtigheid.
Mense wat geregtigheid beliggaam en praktiseer help om ‘n land te heel en dit ‘n habitat te maak waar mens en omgewing blom.
Here, maak ons mense van ontfermende geregtigheid. Regverdig ons vir regverdige lewens. Amen.